سندروم تونل کارپال از جمله بیماری‌های شایع است که با علائمی همچون درد، مور مور شدن و بی‌حسی در ناحیه دست و بازو همراه است. به طور کلی از دلایل اصلی بروز این بیماری می‌توان به تحت فشار قرار گرفتن یکی از عصب‌های دست (عصب مِدیَن) اشاره کرد.
سندورم تونل کارپال چیست؟
سندروم تونل کارپال زمانی که تونل دست باریک شود و یا هنگامی که اطراف تاندون عضلات خم کننده تورم ایجاد شود، فشار وارد شده برروی عصب مدین بالا می‌رود و در نتیجه این عارضه ظاهر می‌شود.
به بافت‌های حرکت‌دهنده عضلات دست سینوویوم می‌گویند. این سینوویوم‌ها، به طور طبیعی مسئولیت روان کردن تاندون‌ها، آسان‌تر کردن حرکت انگشتان دست را نیز بر عهده دارند. اما زمانی‌که این بافت‌های سینوویوم دچار تورم شوند، سبب اشغال شدن فضای تونل کارپال و در نتیجه وارد شدن فشار زیاد برروی عصب‌های دست می‌شوند. این فشارهای غیرطبیعی با نشانه‌هایی از قبیل درد، بی‌حسی، مور مور شدن و ضعف در ناحیه دست همراه هستند.
علائم سندروم تونل کارپال عبارتند از:
علائم سندروم تونل کارپال در شب شایع‌تر هستند و این موضوع به این دلیل است که متاسفانه بسیاری از افراد با دستان خمیده می‌خوابند. این موضوع می‌تواند سبب تشدید علایم بیماری شود. علائم این بیماری به طور معمول با نگه داشتن بلند مدت اجسام با مچ خمیده، هنگام مطالعه کتاب و یا نوشتن تشدید می‌شود و اغلب علایم به تدریج و بدون هیچ‌گونه آسیب جدی شروع می‌گردد.
علت سندروم تونل کارپال ترکیبی از عوامل مختلف است که سبب بروز این بیماری می‌شوند اما لازم است بدانید که بانوان و افراد مسن بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. از جمله مهم‌ترین علت بروز این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
تشخیص سندروم تونل کارپال
تشخیص سندروم تونل کارپال نیاز به بررسی یک متخصص دارد تا مورد بررسی و ارزیابی کامل قرار بگیرید. پزشک در ابتدا سوالاتی را در ارتباط با سوابق خانوادگی، سوابق پزشکی و همچنین علائم می‌پرسد. در مرحله بعدی، پزشک به معاینه نواحی دست و مچ دست می‌پردازد. در حین معاینه پزشک به انجام اقداماتی از قبیل موارد زیر می‌پردازد:
علائم سندروم تونل کارپال پس از گذشت مدت زمانی شدیدتر می‌شود. از این‌رو، تشخیص و شروع طول درمان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در صورتی‌که تشخیص به موقع انجام شود، می‌توان روند بیماری را متوقف و یا کندتر کرد. از جمله روش‌های درمان سندروم تونل کارپال عبارتند از:
اگر سندروم تونل کارپال به موقع تشخیص داده شود، می‌توان بدون نیاز به عمل جراحی جهت درمان این بیماری اقداماتی را انجام داد. در صورتی‌که علائم این بیماری در فرد به صورت خفیف باشد، پزشک ممکن است روش درمانی غیر جراحی را به بیمار پیشنهاد دهد. درمان‌های غیرجراحی عبارتند از:
بریس به شما کمک می‌کند تا شب‌ها هنگام خواب، دست و مچ از خم شدن منع شود. از این رو دست، صاف و یا در حالت خنتثی قرار می‌گیرد که این موضوع سبب می‌شود تا فشارهای ناشی بر روی ناحیه عصب به طور کامل کاهش یابند. در صورتی‌که از آتل استفاده نمایید، علائم به مرور زمان کاهش و یا به طور کامل از بین خواهند رفت.
استفاده از داروهایی از قبیل ایبوپروفن و ناپروکسن می‌تواند در کاهش درد و التهاب بسیار تاثیرگذار باشند.
در صورتی‌که فعالیت، تفریح و کار شما به طوری است که به صورت طولانی مدت دست به حالت خمیده قرار می‌گیرد، این موضوع می‌تواند سبب تشدید علائم شود. پس در نتیجه پیشنهاد می‌کنیم این دسته از فعالیت‌های خود را که به مچ دست فشار و آسیب وارد می‌کنند را تغییر و یا تعدیل نمایید. در برخی موارد حتی لازم است فرد محل کار و یا شرایط را تغییر دهد.
جهت بهبودی علائم سندروم تونل کارپال، زیر نظر فیزیوتراپیست ورزش‌هایی که به حرکت آزادانه عصب موین کمک می‌کنند را انجام دهید.
پزشک داروهای ضدالتهابی از قبیل کورتون و کورتیکوراستروئید را به تونل کارپال تزریق می‌کند که هدف از تزریق این داروها، تسکین درد به صورت موقتی است.
فیزیوتراپی سندرم تونل کارپال
از جمله شایع‌ترین روش‌های درمانی این بیماری فیزیوتراپی است که در این روش درمانی پزشک، از تمرینات نرم تاندون استفاده می‌کند. در این تمرینات، حرکات ملایمی جهت کاهش تورم و چسبندگی‌های کوچکی که بین تاندون‌های عصب وارد می‌شود مورد استفاده قرار می‌گیرد. از دیگر تمرینات مورد استفاده در فیزیوتراپی می‌توان به نرم کردن عصب‌ها اشاره نمود. در این روش، از بیمار درخواست می‌شود تا حرکات ملایم بازو و گردن، جهت بهبود حرکت عصب مدین و کمک به بهبود عصب بعد از فشرده‌سازی در تونل کارپال مورد استفاده قرار بگیرد.
زمانی که سندرم تونل کارپال به درمان‌های غیرجراحی پاسخ نمی‌دهد یا شدید شده باشد، جراحی توصیه می‌شود. هدف از جراحی افزایش اندازه تونل به منظور کاهش فشار روی اعصاب و تاندون‌هایی است که از فضا عبور می‌کنند. این کار با بریدن یا رها کردن رباطی که تونل کارپال را در پایه کف دست می‌پوشاند انجام می‌شود. این رباط را رباط عرضی کارپال می‌نامند. جراحی ممکن است با دو تکنیک مختلف انجام شود:
جراح از یک دستگاه تلسکوپ مانند با یک دوربین کوچک متصل به آن (اندوسکوپ) برای دیدن داخل تونل کارپال استفاده می‌کند. جراح رباط را از طریق یک یا دو برش کوچک در دست یا مچ برش می‌دهد. برخی از جراحان ممکن است از اولتراسوند به جای تلسکوپ برای هدایت ابزاری که رباط را برش می‌دهد استفاده کنند. جراحی آندوسکوپی ممکن است باعث درد کمتری نسبت به جراحی باز شود.
در طی جراحی باز، جراح مچ دست را باز می‌کند. بافتی که به اعصاب فشار می‌آورد بریده می‌شود. این باعث کاهش فشار روی عصب می‌شود.
در طی فرآیند بهبودی پس از جراحی، بافت‌های رباط به تدریج با هم رشد می‌کنند و در عین حال فضای بیشتری را برای عصب فراهم می‌کنند. این روند بهبود داخلی معمولا چندین ماه طول می‌کشد، اما پوست در عرض چند هفته بهبود می‌یابد.
پیشگیری از سندرم تونل کارپال ممکن است دشوار باشد. این عارضه می‌تواند ناشی از فعالیت‌های مختلف در زندگی روزمره افراد باشد که پیشگیری از آن می‌تواند چالش برانگیز باشد. برخی روش های پیشگیری عبارتند از:
فهرست منابع