اختلال بلع یا دیسفاژی نشانه بسیاری از شرایط پزشکی مختلف است. این شرایط می‌تواند شامل اختلالات سیستم عصبی و مغزی، اختلالات عضلانی و انسداد فیزیکی در گلو باشد. در این عارضه زمان و تلاش بیشتری برای انتقال غذا یا مایعات از دهان به معده صرف می‌شود. دیسفاژی می‌تواند دردناک باشد. در برخی موارد، بلع غیرممکن است. درمان مشکلات بلع بسته به علت مشکل متفاوت است، اما می‌تواند شامل گفتاردرمانی، آنتی بیوتیک، تغییر در عادات غذایی و گاهی اوقات جراحی باشد.
اختلال بلع چیست؟
اختلال بلع به عدم توانایی در بلع مایعات و غذاها گفته می‌شود که به طور معمول افرادی که دچار این اختلال هستند در زمان بلع غذا یا نوشیدنی احساس گیر کردن و یا خفگی را تجربه می‌کنند. دیسفاژی، از دیگر نام‌های اختلال بلع است. افرادی که دارای این بیماری هستند در زمان خوردن غذا و مایعات ممکن است درد را تجربه نمایند.
این بیماری همانند سایر بیماری‌های گوارشی دارای انواع مختلفی است. بیماری اختلال بلع را می‌توان به دودسته تقسیم نمود که این دو دسته عبارتند از:
این نوع از اختلالات بلع به علت وجود مواردی همانند اختلال در اعصاب و عضلات گلو ظاهر می‌شوند.
افرادی که دچار این بیماری می‌شوند، ضعیف شدن اختلالات عظله را تجربه می‌نمایند.
از جمله مواردی که سبب بروز بیماری اختلالات بلع ناشی از اختلالات حلق می‌شود عبارتند از:
بیمار احساس گیر کردن چیزی در گلو و یا احساس خفگی را تجربه می‌کند.
از جمله مواردی که سبب بروز این بیماری می‌شود عبارتند از:
علایم اختلال بلع
از جمله مهم‌ترین علایم اختلال بلع عبارتند از:
علت اختلال بلع می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود:
برخی از افراد هستند که عادت‌های بد غذایی دارند که این عادت‌ها سبب بروز اختلال بلع می‌شود. این عادت‌ها عبارتند از:
آن دسته از افرادی که در گذشته دچار سکته مغزی شده‌اند و یا دچار بیماری پارکینسون، ام اس، تحلیل عضلانی هستند، بیشتر از سایر افراد در معرض مبتلا به بیماری اختلال بلع می‌باشند. این بیماری‌ها علاوه بر اختلال بلع ممکن است برای نواحی نظیر اعصاب و عضلات مری خطرات و عوارض‌هایی را داشته باشند.
رفلاکس معده از جمله مواردی است که سبب آسیب رساندن به ناحیه مری و در نتیجه منجر به ایجاد زخم می‌شود که بروز این علایم اختلال بلع را برای فرد نیز در پی دارد.
بزرگی قلب، بزرگی تیرویید و برخی سرطان‌ها سبب افزایش فشار بر ناحیه مری می‌شود که این مشکلات منجر به اختلال بلع می‌شوند.
تشخیص اختلال بلع
از جمله روش‌های تشخیص اختلال بلع، انجام آزمایش‌های متعدد و همچنین انجام آندوسکوپی فوقانی و بیوپسی است. در اندوسکوپی فوقانی، با استفاده از یک لوله باریک بلند و دوربینی در انتهای مری از طریق ناحیه دهان و پایین مری انجام می‌شود.
از دیگر روش‌های تشخیص بیماری اختلال بلع می‌توان به انجام آزمایشات خونی، آزمایش‌های دارویی و همچنین تغییرات رژیم غذایی اشاره نمود. ارزیابی بالینی و ارزیابی دستگاهی از دیگر روش‌های مهم اختلالات بلع است. در ارزیابی بالینی، بیمار در طول روز تحت نظر قرار داده و تغییرات به وجود آمده را ثبت و مورد بررسی قرار می‌دهند.
در ارزیابی بالینی، پزشک موارد زیر را مورد برسی ویژه‌ای قرار می‌دهد تا پی ببرد آیا فرد مبتلا به اختلالات بلع است یا خیر. این موارد عبارتند از:
ارزیابی دستگاهی از دیگر روش‌های تشخیص این بیماری است. در این روش با استفاده از دستگاه رادیولوژی پزشک به راحتی می‌تواند اختلال بلع را تشخیص دهد. در صورتی که هریک از علایم فوق را مشاهده نمودید در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
از جمله روش‌های درمان اختلال بلع عبارتند از:
از جمله مواردی که اختلال بلع را همراه دارد می‌توان به رفلکس مزمن اسیدهای معده را اشاره نمود. همچنین رفلاکس معده گلو را تحریک می‌کند. وجود این مشکل علاوه بر بروز مشکلاتی که در موارد فوق نام بردیم، باریک شدن مری را هم نیز در پی دارد که این بیماری با نام تنگی مری شناخته شده است. لازم به ذکر است که در برخی موارد شاهد ارتباط مستقیم آسیب مری با دیسفاژی هستیم.
روش‌های درمانی که جهت درمان اختلال بلع و رفلاکس معده می‌توان تجویز نمود عبارتند از:
در مجموع برای بهبودی می‌توان از یک گفتار درمان کمک گرفت. داشتن یک گفتاردرمان می‌تواند راهکارهای ساده‌ای برای غذا خوردن و گذاشتن غذا در دهان یا موقعیت بدنی در هنگام غذا خوردن در اختیار قرار دهد.
فهرست منابع