سندروم تونل کارپال از جمله بیماریهای شایع است که با علائمی همچون درد، مور مور شدن و بیحسی در ناحیه دست و بازو همراه است. به طور کلی از دلایل اصلی بروز این بیماری میتوان به تحت فشار قرار گرفتن یکی از عصبهای دست (عصب مِدیَن) اشاره کرد.
سندورم تونل کارپال چیست؟
سندروم تونل کارپال زمانی که تونل دست باریک شود و یا هنگامی که اطراف تاندون عضلات خم کننده تورم ایجاد شود، فشار وارد شده برروی عصب مدین بالا میرود و در نتیجه این عارضه ظاهر میشود.
به بافتهای حرکتدهنده عضلات دست سینوویوم میگویند. این سینوویومها، به طور طبیعی مسئولیت روان کردن تاندونها، آسانتر کردن حرکت انگشتان دست را نیز بر عهده دارند. اما زمانیکه این بافتهای سینوویوم دچار تورم شوند، سبب اشغال شدن فضای تونل کارپال و در نتیجه وارد شدن فشار زیاد برروی عصبهای دست میشوند. این فشارهای غیرطبیعی با نشانههایی از قبیل درد، بیحسی، مور مور شدن و ضعف در ناحیه دست همراه هستند.
علائم سندروم تونل کارپال
علائم سندروم تونل کارپال عبارتند از:
- احساس سوزش و درد در نواحی از قبیل : انگشت شست، انگشت اشاره و همچنین انگشت حلقه
- حس کشیده شدن انگشت حلقه و احساس وارد شدن شوک ناگهانی به انگشت اشاره و انگشت شست
- حس مور مور شدن یا درد داشتن در نواحی ساعد و شانه
- احساس ضعف و اختلال در انجام کارهای روزمره
- بیحسی و ضعف شدید در ناحیه دست به طوری که فرد نمیتواند اجسام را با دست خود نگه دارد.
علائم سندروم تونل کارپال در شب شایعتر هستند و این موضوع به این دلیل است که متاسفانه بسیاری از افراد با دستان خمیده میخوابند. این موضوع میتواند سبب تشدید علایم بیماری شود. علائم این بیماری به طور معمول با نگه داشتن بلند مدت اجسام با مچ خمیده، هنگام مطالعه کتاب و یا نوشتن تشدید میشود و اغلب علایم به تدریج و بدون هیچگونه آسیب جدی شروع میگردد.
علت سندروم تونل کارپال
علت سندروم تونل کارپال ترکیبی از عوامل مختلف است که سبب بروز این بیماری میشوند اما لازم است بدانید که بانوان و افراد مسن بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. از جمله مهمترین علت بروز این عارضه میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- وراثت: از مهمترین علت این عارضه میتوان به وراثت اشاره نمود. این عارضه میتواند به صورت خفیفی در افراد ظاهر شود.
- کار کشیدن زیاد از ناحیه دست و مچ دست: فعالیتهای زیاد با مچ دست و همچنین تکرار حرکتهای بیش از اندازه دست، سبب ملتهب شدن و تورم زیاد تاندونها و در نتیجه باعث ایجاد فشار برروی عصبهای دست و بروز سندروم تونل کارپال میشود.
- موقعیت دست و مچ: انجام بیش از اندازه فعالیتهایی نظیر خم کردن و صاف کردن شدید دست و مچ به صورت طولانی مدت، میتواند سبب افزایش فشار بر روی عصب دست شود.
- بارداری: از دیگر علتهای شایع سندروم تونل کارپال بارداری است.
- برخی بیماریها: بیماریهای شایعی نیز هستند که در ظاهر شدن سندروم تونل کارپال تاثیرگذار هستند. این بیماریها عبارتند از: دیابت، آرتریت روماتوئید، اختلالات غده تیروئید.
تشخیص سندروم تونل کارپال
تشخیص سندروم تونل کارپال نیاز به بررسی یک متخصص دارد تا مورد بررسی و ارزیابی کامل قرار بگیرید. پزشک در ابتدا سوالاتی را در ارتباط با سوابق خانوادگی، سوابق پزشکی و همچنین علائم میپرسد. در مرحله بعدی، پزشک به معاینه نواحی دست و مچ دست میپردازد. در حین معاینه پزشک به انجام اقداماتی از قبیل موارد زیر میپردازد:
- جهت اطلاع از بیحسی یا مور مور شدن دست، ضرباتی را به عصب مدین، داخل مچ دست وارد میکند که به آن تست تینل میگویند.
- برای مشاهده سایر علائم، مچ دست فرد را به صورت خم نگه میدارد.
- از فرد میخواهد تا در ابتدا چشمان خود را ببندد، سپس با استفاده از ابزار خاصی به معاینه نوک انشگتان دست جهت تشخیص میزان حساسیت این نواحی میپردازد.
- به بررسی کامل شست دست همانند چک کردن ضعف عضلانی و از بین رفتن عضلات (آتروفی) اطراف پایین انگشت شست میپردازد.
- آزمایشات هدایت عصب
- نوار عصب عضله
- سونوگرافی
- عکس رادیولوژی
- ام آر آی
درمان سندروم تونل کارپال
علائم سندروم تونل کارپال پس از گذشت مدت زمانی شدیدتر میشود. از اینرو، تشخیص و شروع طول درمان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در صورتیکه تشخیص به موقع انجام شود، میتوان روند بیماری را متوقف و یا کندتر کرد. از جمله روشهای درمان سندروم تونل کارپال عبارتند از:
درمان های غیر جراحی
اگر سندروم تونل کارپال به موقع تشخیص داده شود، میتوان بدون نیاز به عمل جراحی جهت درمان این بیماری اقداماتی را انجام داد. در صورتیکه علائم این بیماری در فرد به صورت خفیف باشد، پزشک ممکن است روش درمانی غیر جراحی را به بیمار پیشنهاد دهد. درمانهای غیرجراحی عبارتند از:
بریس (مچ بند) یا آتل
بریس به شما کمک میکند تا شبها هنگام خواب، دست و مچ از خم شدن منع شود. از این رو دست، صاف و یا در حالت خنتثی قرار میگیرد که این موضوع سبب میشود تا فشارهای ناشی بر روی ناحیه عصب به طور کامل کاهش یابند. در صورتیکه از آتل استفاده نمایید، علائم به مرور زمان کاهش و یا به طور کامل از بین خواهند رفت.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
استفاده از داروهایی از قبیل ایبوپروفن و ناپروکسن میتواند در کاهش درد و التهاب بسیار تاثیرگذار باشند.
تغییر فعالیت
در صورتیکه فعالیت، تفریح و کار شما به طوری است که به صورت طولانی مدت دست به حالت خمیده قرار میگیرد، این موضوع میتواند سبب تشدید علائم شود. پس در نتیجه پیشنهاد میکنیم این دسته از فعالیتهای خود را که به مچ دست فشار و آسیب وارد میکنند را تغییر و یا تعدیل نمایید. در برخی موارد حتی لازم است فرد محل کار و یا شرایط را تغییر دهد.
ورزش
جهت بهبودی علائم سندروم تونل کارپال، زیر نظر فیزیوتراپیست ورزشهایی که به حرکت آزادانه عصب موین کمک میکنند را انجام دهید.
تزریق استروئید
پزشک داروهای ضدالتهابی از قبیل کورتون و کورتیکوراستروئید را به تونل کارپال تزریق میکند که هدف از تزریق این داروها، تسکین درد به صورت موقتی است.
فیزیوتراپی سندرم تونل کارپال
از جمله شایعترین روشهای درمانی این بیماری فیزیوتراپی است که در این روش درمانی پزشک، از تمرینات نرم تاندون استفاده میکند. در این تمرینات، حرکات ملایمی جهت کاهش تورم و چسبندگیهای کوچکی که بین تاندونهای عصب وارد میشود مورد استفاده قرار میگیرد. از دیگر تمرینات مورد استفاده در فیزیوتراپی میتوان به نرم کردن عصبها اشاره نمود. در این روش، از بیمار درخواست میشود تا حرکات ملایم بازو و گردن، جهت بهبود حرکت عصب مدین و کمک به بهبود عصب بعد از فشردهسازی در تونل کارپال مورد استفاده قرار بگیرد.
جراحی سندروم تونل کارپال
زمانی که سندرم تونل کارپال به درمانهای غیرجراحی پاسخ نمیدهد یا شدید شده باشد، جراحی توصیه میشود. هدف از جراحی افزایش اندازه تونل به منظور کاهش فشار روی اعصاب و تاندونهایی است که از فضا عبور میکنند. این کار با بریدن یا رها کردن رباطی که تونل کارپال را در پایه کف دست میپوشاند انجام میشود. این رباط را رباط عرضی کارپال مینامند. جراحی ممکن است با دو تکنیک مختلف انجام شود:
آندوسکوپی
جراح از یک دستگاه تلسکوپ مانند با یک دوربین کوچک متصل به آن (اندوسکوپ) برای دیدن داخل تونل کارپال استفاده میکند. جراح رباط را از طریق یک یا دو برش کوچک در دست یا مچ برش میدهد. برخی از جراحان ممکن است از اولتراسوند به جای تلسکوپ برای هدایت ابزاری که رباط را برش میدهد استفاده کنند. جراحی آندوسکوپی ممکن است باعث درد کمتری نسبت به جراحی باز شود.
جراحی باز
در طی جراحی باز، جراح مچ دست را باز میکند. بافتی که به اعصاب فشار میآورد بریده میشود. این باعث کاهش فشار روی عصب میشود.
در طی فرآیند بهبودی پس از جراحی، بافتهای رباط به تدریج با هم رشد میکنند و در عین حال فضای بیشتری را برای عصب فراهم میکنند. این روند بهبود داخلی معمولا چندین ماه طول میکشد، اما پوست در عرض چند هفته بهبود مییابد.
پیشگیری از سندروم تونل کارپال
پیشگیری از سندرم تونل کارپال ممکن است دشوار باشد. این عارضه میتواند ناشی از فعالیتهای مختلف در زندگی روزمره افراد باشد که پیشگیری از آن میتواند چالش برانگیز باشد. برخی روش های پیشگیری عبارتند از:
- به دست خود استراحت دهید و سعی کنید با سرعت آرامتری کار کنید.
- مراقب وضعیت مچ دست خود باشید.
- حالت بدنی خود را بهبود دهید.
- شاید لازم باشد ماوس کامپیوتر را عوض کنید.
- سعی کنید همیشه دستهایتان را گرم نگه دارید.
فهرست منابع
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)