تنگی کانال نخاعی به باریک شدن فضاهای ستون فقرات گفته میشود که میتواند بر روی اعصابی که از طریق ستون فقرات حرکت میکنند فشار وارد کند. تنگی کانال نخاعی اغلب در ناحیه کمر و گردن رخ میدهد. برخی از افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی ممکن است علائمی نداشته باشند. برخی دیگر ممکن است درد، سوزن سوزن شدن، بیحسی و ضعف عضلانی را تجربه کنند. تنگی ستون فقرات معمولا در اثر تغییرات سایش و پارگی در ستون فقرات مربوط به آرتروز ایجاد میشود.
تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی به باریک شدن یک یا چند فضا در ستون فقرات گفته میشود. فضای کمتر در ستون فقرات، فضای موجود برای نخاع و اعصابی که از نخاع منشعب میشوند را کاهش میدهد. یک فضای تنگ میتواند باعث تحریک نخاع یا اعصاب شده و میتواند منجر به کمردرد و سیاتیک شود.
تنگی کانال نخاعی معمولا با گذشت زمان به کندی ایجاد میشود. این بیماری بیشتر در اثر آرتروز یا تغییرات ساییدگی ایجاد میشود که به طور طبیعی در ستون فقرات با افزایش سن رخ میدهد. به همین دلیل، ممکن است برای مدت طولانی هیچ علامتی نداشته باشید. بسته به محل و شدت تنگی نخاعی، ممکن است درد، بیحسی، گزگز و ضعف در گردن، پشت، بازوها، دستها یا پاهای خود احساس کنید.
علل تنگی کانال نخاع
تنگی کانال نخاعی معمولا توسط یک یا چند عامل زیر میتواند ایجاد شود:
رشد بیش از حد استخوان یا خارهای آرتروز
استئوآرتریت وضعیت ساییدگی و پارگی است که غضروف را در مفاصل، از جمله ستون فقرات، تجزیه میکند. غضروف پوشش محافظ مفاصل است. با از بین رفتن غضروف، استخوانها شروع به مالیدن روی یکدیگر میکنند. بدن به رشد استخوان جدید پاسخ میدهد. خار استخوان یا رشد بیش از حد استخوان معمولا رخ میدهد. خارهای استخوانی روی مهرهها تا کانال نخاعی گسترش مییابند و فضا را باریک میکنند.
برآمدگی دیسک یا فتق دیسک
بین هر مهره یک بالشتک صاف و گرد(دیسک مهرهای) قرار دارد که به عنوان ضربهگیر در طول ستون فقرات عمل میکند. خشک شدن و مسطح شدن دیسکهای مهرهای ناشی از افزایش سن و ترک خوردن در لبه بیرونی دیسکها باعث میشود که مرکز ژل مانند این دیسکها از لایه بیرونی ضعیف یا پاره شده عبور کند. سپس فتق دیسک روی اعصاب نزدیک دیسک فشار آورد.
رباطهای ضخیم شده
رباطها نوارهای فیبری هستند که ستون فقرات را در کنار هم نگه میدارند. آرتریت میتواند باعث ضخیم شدن رباطها در طول زمان و برآمدگی در فضای کانال نخاعی شود.
شکستگیها و آسیبهای ستون فقرات
شکستگی یا دررفتگی استخوانها و التهاب ناشی از آسیبهایی که در نزدیکی ستون فقرات ایجاد میشود، میتواند فضای کانال را باریک کند و یا به اعصاب ستون فقرات فشار وارد کند.
کیست یا تومور نخاع
رشد کیست یا تومور در طناب نخاعی یا بین نخاع و مهرهها میتواند فضا را باریک کرده و به نخاع و اعصاب آن فشار وارد کند.
تنگی مادرزادی نخاع
تنگی مادرزادی نخاع وضعیتی است که در آن فرد با کانال نخاعی کوچکی متولد میشود. یکی دیگر از ناهنجاریهای مادرزادی ستون فقرات که میتواند فرد را در معرض خطر تنگی ستون فقرات قرار دهد، اسکولیوز است که فرد با ستون فقرات به شکل غیرطبیعی به دنیا میآید.
علائم تنگی کانال نخاعی
ممکن است زمانی که تنگی کانال نخاعی برای اولین بار ایجاد میشود، علائمی داشته باشید یا نداشته باشید. باریک شدن کانال نخاعی معمولا یک فرآیند کند است و با گذشت زمان بدتر میشود. اگرچه تنگی نخاعی میتواند در هر نقطهای از ستون فقرات اتفاق بیفتد، اما قسمت پایین کمر (شایعترین ناحیه) و گردن، نواحی رایجی هستند. علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است و ممکن است بیایند و بروند.
علائم تنگی کانال نخاعی کمر
علائم تنگی کانال نخاعی کمر میتواند شامل:
- درد در قسمت پایین کمر: درد گاهی اوقات به عنوان درد مبهم یا سوزش توصیف میشود. درد میتواند بیاید و برود.
- سیاتیک: این دردی است که از باسن شروع میشود و تا پایین ساق پا کشیده میشود و ممکن است تا پا ادامه یابد.
- احساس سنگینی در پاها: ممکن است منجر به گرفتگی در یک یا هر دو پا شود.
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن: در باسن، ساق پا یا پا
- ضعف در ساق پا یا پا (با بدتر شدن تنگی)
- دردی که هنگام ایستادن طولانی مدت، راه رفتن یا پیادهروی در سراشیبی بدتر میشود.
- دردی که هنگام خم شدن، کمی خم شدن به جلو، راه رفتن در سربالایی یا نشستن کاهش مییابد.
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده در موارد شدید
علائم تنگی کانال نخاعی گردن
علائم تنگی کانال نخاعی گردن میتواند شامل:
- گردن درد
- بیحسی یا گزگز در بازو، دست یا پا
- ضعف یا کلافگی در بازو، دست یا پا
- مشکلات تعادل
- از دست دادن عملکرد دست، مانند مشکل در نوشتن یا بستن دکمه پیراهن
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده در موارد شدید
علائم تنگی کانال نخاعی شکم (قفسه سینه)
علائم تنگی کانال نخاعی شکم( قفسه سینه) عبارتند از:
- درد، بیحسی، گزگز یا ضعف در سطح شکم یا زیر آن
- مشکلات تعادل
چه کسانی دچار تنگی کانال نخاعی می شوند؟
تنگی کانال نخاعی ممکن است در هر کسی ایجاد شود، اما در مردان و زنان بالای ۵۰ سال شایعتر است. افراد جوانتری که با کانال نخاعی باریک به دنیا میآیند نیز ممکن است دچار تنگی کانال نخاعی شوند. سایر شرایطی که بر ستون فقرات تاثیر میگذارد، مانند اسکولیوز یا آسیب به ستون فقرات، میتواند شما را در معرض خطر ابتلا به تنگی ستون فقرات قرار دهد.
تشخیص تنگی کانال نخاعی
در تشخیص تنگی کانال نخاعی، پزشک سابقه پزشکی شما را بررسی میکند، در مورد علائم شما میپرسد و یک معاینه فیزیکی انجام میدهد. در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است ستون فقرات شما را احساس کند و روی ناحیه مختلف فشار وارد کند تا ببیند آیا این باعث درد میشود یا خیر.
احتمالا پزشک از شما میخواهد که در جهات مختلف خم شوید تا ببیند آیا موقعیتهای مختلف باعث درد یا علائم دیگر میشود. تعادل شما را بررسی میکند، نحوه حرکت و راه رفتن شما را بررسی میکند و قدرت بازو و پاهای شما را بررسی میکند. برای بررسی ستون فقرات و تعیین محل دقیق، آزمایشهای تصویربرداری تجویز میشود، که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- .اشعه ایکس: اشعه ایکس میتواند تغییراتی را در ساختار استخوان نشان دهد، مانند کاهش ارتفاع دیسک و ایجاد خارهای استخوانی که فضای ستون فقرات را باریک میکند
- MRI: تصاویر MRI تصاویر دقیقی از اعصاب، دیسکها، نخاع و وجود هرگونه تومور را ارائه میدهد.
- سی تی یا سی تی میلوگرام: توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن ترکیبی از اشعه ایکس است که تصاویر مقطعی از ستون فقرات ایجاد میکند. سی تی میلوگرام یک رنگ کنتراست اضافه میکند تا نخاع و اعصاب واضحتر دیده شود.
درمان تنگی کانال نخاعی
انتخاب درمان تنگی کانال نخاعی به علت علائم، موقعیت مشکل و شدت علائم بستگی دارد. اگر علائم خفیف باشد، از درمانهای غیرتهاجمی استفاده میشود و در نهایت اگر درمان غیرتهاجمی کمک نکرده باشد از جراحی استفاده میشود. درمانها عبارتند از:
- اعمال گرما
- استفاده از سرما
- ورزش
- داروهای خوراکی
- تزریق استروئید
- روش رفع فشار
- فیزیوتراپی
- جراحی
اعمال گرما
گرما معمولا بهترین انتخاب برای درد ناشی از آرتروز است. گرما جریانخون را افزایش میدهد که باعث شل شدن عضلات و تسکین درد مفاصل میشود. هنگام استفاده از گرما مراقب باشید تا دچار سوختگی نشوید.
استفاده از سرما
اگر گرما علائم شما را کاهش نمیدهد، یخ را امتحان کنید(بسته یخ، بسته ژل منجمد). یخ تورم، حساسیت و التهاب را کاهش میدهد.
ورزش
ورزش برای تسکین درد، تقویت عضلات برای حمایت از ستون فقرات و بهبود انعطاف پذیری و تعادل مفید است. برای انتخاب ورزشهای مناسب از فیزیوتراپیست مشورت بگیرید.
داروهای خوراکی
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، آسپرین یا استامینوفن میتوانند به تسکین التهاب و تسکین درد ناشی از تنگی نخاعی کمک کنند. حتما با پزشک خود صحبت کنید و در مورد مشکلات احتمالی طولانی مدت مصرف این داروها مانند رفلاکس اسید و زخم معده اطلاعات کسب کنید. پزشک شما ممکن است داروهای تجویزی دیگری برای تسکین درد مانند داروی ضد تشنج، گاباپنتین یا داروهای ضد افسردگی سه حلقهای مانند آمیتریپتیلین را توصیه کند. ممکن است برای تسکین درد کوتاه مدت، مواد افیونی مانند اکسی کدون یا هیدروکودون تجویز شود. با این حال، آنها معمولا با احتیاط تجویز میشوند زیرا ممکن است تبدیل به عادت شوند. شل کنندههای عضلانی مانند سیکلوبنزاپرین، میتوانند اسپاسم عضلانی را درمان کنند.
تزریق استروئید
تزریق کورتیکواستروئیدها در نزدیکی فضایی در ستون فقرات که ریشههای عصبی در آن گیر میکنند یا قسمتهای فرسوده استخوان به هم ساییده میشوند میتواند به کاهش التهاب، درد و تحریک کمک کند.
روش رفع فشار
این روش سرپایی که به عنوان کاهش فشار کمری شناخته میشود. در این روش به طور خاص تنگی ستون فقرات کمری ناشی از ضخیم شدن یک رباط خاص (ligamentum flavum) در پشت ستون فقرات را درمان میکند. از طریق یک برش کوچک انجام میشود و نیازی به بیهوشی عمومی و بخیه ندارد. این روش توسط اشعه ایکس و ماده حاجب که در طول عمل تزریق میشود، هدایت میشود. جراح از ابزارهای ویژهای برای برداشتن بخشی از رباط ضخیم شده استفاده میکند که فضای داخل کانال نخاعی را آزاد میکند و فشار روی ریشههای عصبی را کاهش میدهد.
برخی از مزایای این روش این است که ساختار استخوانی ستون فقرات دست نخورده باقی میماند و اختلال کمی در مکانیک ستون فقرات ایجاد میکند. بنابراین افراد به سرعت بهبود مییابند. افراد معمولا چند ساعت پس از عمل به خانه میروند و بلافاصله پس از آن شروع به راه رفتن یا فیزیوتراپی میکنند. در مقایسه با قبل از عمل، میتوانید برای مدت طولانیتری راه بروید و بایستید و کمتر احساس بیحسی، گزگز و ضعف عضلانی کنید.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپیستها به شما کمک خواهند کرد تا یک برنامه تمرینی سالم برای قدرت، تعادل، انعطافپذیری و ثبات ستون فقرات خود را بدست آورید و بهبود یابید. تقویت عضلات پشت و شکم که ستون فقرات شما را انعطافپذیرتر میکند. همچنین فیزیوتراپیستها میتوانند به شما یاد دهند که چگونه راه بروید تا باعث کاهش فشار از روی اعصاب شود.
جراحی
اگر سایر درمانها کمکی نکرده باشند، ممکن است جراحی در نظر گرفته شود. اهداف جراحی شامل کاهش فشار از روی نخاع یا ریشههای عصبی با ایجاد فضای بیشتر در کانال نخاعی است. جراحی برای رفع فشار، قطعیترین راه برای رفع علائم تنگی نخاع است.
عوارض عدم درمان تنگی نخاعی چیست؟
- شرایط اضطراری ممکن است رخ دهد.
با تنگی نخاعی در ستون فقرات کمری، ممکن است عملکرد روده و مثانه تحت تاثیر قرار گیرد. در موارد نادر، فشردگی عصب در این ناحیه میتواند منجر به سندرم دم اسبی (CES) شود، که علائمی مانند کمردرد شدید، بیحسی، درد یا ضعف در یک یا هر دو پا که ممکن است بر توانایی راه رفتن یا بلند شدن از حالت نشسته، مشکل در احتباس ادرار(بی اختیاری)، اختلال عملکرد جنسی که به طور ناگهانی ایجاد میشود، تاثیر بگذارد. - علائم ممکن است به مناطق مجاور گسترش یابد.
تنگی نخاعی میتواند در طول زمان به روشهای مختلف بر اعصاب تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، باریک شدن ستون فقرات که فقط باعث ایجاد درد گاهبهگاه در گردن، قسمت بالایی پشت یا کمر میشود، ممکن است در نهایت بر اعصابی که به مناطق مجاور حرکت میکنند تاثیر بگذارد. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است این موارد را تجربه کنید: بیحسی و ضعفی که به بازوها و شانهها امتداد مییابد، گزگز، احساس سوزن سوزن شدن، بیحسی یا ضعف در صورتی که کمر دارای کانال نخاعی باریکی باشد تا رانها، باسن یا پاها گسترش مییابد، درد تیرکشنده یا ضربهای و یا احساس سوزش در اندامهای مجاور. - کیفیت زندگی می تواند تحت تاثیر قرار گیرد.
قانعکنندهترین دلیل برای عدم درمان تنگی کانال نخاعی، تاثیری که میتواند بر کیفیت زندگی روزانه شما داشته باشد. از آنجایی که علائم میتواند از خفیف یا آزاردهنده تا کاملا ناتوانکننده باشد. به تعویق انداختن درمان ممکن است بر توانایی شما در مواردی مانند: مسائل کاری، انجام کارهای روزمره، تمرکز بر فعالیتها، ورزش کردن، شرکت در فعالیتهای مورد علاقه تاثیر بگذارد.
پیشگیری از تنگی کانال نخاعی
از آنجایی که بیشتر علل تنگی ستون فقرات، شرایط ساییدگی طبیعی مرتبط با سن، مانند آرتروز و از دست دادن توده استخوانی و عضلانی است، نمیتوانید ۱۰۰ درصد از تنگی نخاع پیشگیری کنید. با این حال، میتوانید اقدامات خاصی را برای کاهش خطر یا کند کردن پیشرفت انجام دهید، از جمله:
- رژیم غذایی سالم
- حفظ وزن ایدهآل
- عدم استعمال دخانیات
- حفظ وضعیت مناسب بدن( ایستادن، خم شدن، بلند کردن اجسام، نشستن)
- ورزش: از ورزشهایی که باعث درد میشوند، خودداری کنید. قبل از شروع یک برنامه ورزشی خانگی با فیزیوتراپیست خود مشورت کنید.
فهرست منابع
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)