برنامه توانبخشی مغز و اعصاب به روند بهبود بیماری هایی نظیر سکته مغزی، فلج بلز و ام اس کمک نموده و باعث بهبود عملکرد بیماران میشود. فیزیوتراپی نیز نوعی توانبخشی است که با ارائه راهکارهایی میتواند به بهبود هر چه سریعتر بیماران مغز و اعصاب کمک کند.
توانبخشی در بیماری های مغز و اعصاب چیست؟
توانبخشی در بیماران مغز و اعصاب یک برنامه طراحی شده زیر نظر متخصص برای افرادی با بیماریها، آسیبها و یا اختلالات سیستم عصبی است. توانبخشی سیستم عصبی اغلب میتواند سبب بهبود عملکرد، کاهش علائم و پیشرفت روند بهبودی بیمار شود.
اختلالات عصبی یا نورولوژیک شامل چه مواردی میشود؟
اختلالات و بیماریهای سیستم عصبی بر روی مغز، طناب نخاعی و یا سیستم عصبی اثر میگذارد. بیشتر از ۱۰۰۰ بیماری نورولوژیک شامل ALS، آلزایمر، فلج مغزی، ام اس، دیستروفی عضلانی، پارکینسون و … شناخته شده است.
در چه شرایطی از توانبخشی سیستم عصبی استفاده میکنیم؟
مواردی که میتواند باعث بروز آسیب در سیستم عصبی شود، عبارتند از:
- جراحتها
- عفونتها
- بیماریهای پیشرونده
- نقصهای ساختاری
- تومورها
- اختلالاتی از قبیل وجود مشکل در گردش خون
بعضی از شرایطی که در آن بیمار نیازمند به توانبخشی اعصاب میشود شامل موارد زیر است:
- اختلالات عروقی مانند انواع سکتهها
- عفونتها
- آسیبهای نخاعی
- آسیب مغزی
- اختلالات ساختاری مانند فلج بلز، سندروم تونل کارپال، میاستنی گراویس و …
- بیماریهای پیشروندهای مانند پارکینسون، ام اس و …
تیم توانبخشی مغز و اعصاب
برنامههای توانبخشی مغز و اعصاب در دو حالت برای بیماران بستری و بیماران سرپایی قابل انجام است.
اعضای تیم توانبخشی مغز و اعصاب شامل موارد زیر است:
- پزشک متخصص مغز و اعصاب و یا جراح مغز و اعصاب
- پزشک و یا جراح ارتوپدی
- متخصص توانبخشی
- فیزیوتراپیست
- کاردرمان
- گفتار درمان
- روانشناس
- متخصص شنوایی سنجی
برنامه توانبخشی مغز و اعصاب
برنامه توانبخشی مغز و اعصاب برای نیازهای فردی وابسته به یک مشکل خاص و یا یک بیماری طراحی میشود، مشارکت فعال بیمار و خانواده او برای موفقیت این برنامه حیاتی است.
هدف نهایی توانبخشی مغز و اعصاب کمک به فرد برای بازگشت به بالاترین حد عملکرد و استقلال تا حد امکان است، در حالی که کیفیت عمومی زندگی را از لحاظ فیزیکی، اجتماعی و روحیروانی بهبود میبخشد.
برای کمک به رسیدن به هدفهای تعیین شده، برنامههای توانبخشی اعصاب میتواند شامل موارد زیر باشد:
- کمک جهت فعالیتهای روزانه مانند غذا خوردن، لباس پوشیدن، حمام کردن، رفتن به دستشویی، نوشتن، آشپزی کردن و کارهای ساده خانه داری
- گفتار درمانی به منظور کمک به صحبت کردن، خواندن، نوشتن و بلعیدن
- استرس، تنش عصبی و مدیریت افسردگی
- فعالیتهایی به منظور بهبود حرکات، کنترل عضلات، راه رفتن صحیح و تعادل
- برنامههای تمرینی جهت بهبود حرکت، جلوگیری از ضعف عضلات متعاقب استفاده نکردن از آنها، مدیریت اسپاستیسیتی و درد و حفظ دامنه حرکتی
- بازیابی مهارتهای اجتماعی
- فعالیتهایی برای بهبود اختلالات ادراکی نظیر مشکل در تمرکز، توجه و حافظه
فیزیوتراپی مغز و اعصاب چیست؟
فیزیوتراپی در بیماریهای مغز و اعصاب نوعی از توانبخشی است که راهکارهایی برای بهبود مشکلات فیزیکی که به واسطه شرایط عصبی پیش آمده را ارائه میدهد.
ضایعه عصبی در هر فرد به شکل منحصر به فردی بروز میکند. درمان فیزیوتراپی با تمرکز بر وضعیت و علائم فرد استوار است.
مزایای فیزیوتراپی مغز و اعصاب
فیزیوتراپی مغز و اعصاب باید هر چه سریعتر به دنبال آسیب آغاز شود تا بهترین نتیجه حاصل شود.
در فیزیوتراپی مغز و اعصاب رویکردهای درمانی متفاوتی وجود دارد که بنابر نیاز و علائم هر بیمار متغیر میباشد و این عمل به فیزیوتراپیست اجازه میدهد از ماکزیمم پتانسیل افراد استفاده کند.
به دنبال آسیب، تقویت عضلات و حرکات موثر واقع میشود. به دنبال اسپاسم، عضلات ممکن است ضعیف و یا سفت شوند و نیز امکان دارد در این بیماران اختلالات حسی و ضعف در تکلم و بلع به وجود آید.
درمان فیزیوتراپی به موارد زیر کمک خواهد کرد:
- دستیابی دوباره به الگوی حرکتی نرمال
- بهبود توانایی با فعالیتهای روزمره
- افزایش قدرت عضلانی
- افزایش دامنه حرکتی
- بهبود حرکات کلی و مهارتهای ظریف
- بهبود پاسچر
- بهبود تعادل و بالانس
- کشش عضلات سفت شده به منظور کاهش اسپاستیسیتی و کاهش سفتی
- افزایش توان هوازی
- کمک به مشکلات تنفسی
- کاهش ریسک ابتلا به عفونتهای تنفسی
- کاهش ریسک افتادن (به دنبال عدم تعادل)
- کاهش استرس و تنش عصبی
- تسکین درد
- افزایش استقلال
- رسیدن به حداکثر توانایی ممکن
تمرینات فیزیوتراپی مغز و اعصاب شامل چه مواردی میشود؟
تمرینات فیزیوتراپی مغز و اعصاب شامل دو بخش میشود که عبارتند از:
- فیزیوراپی در بیماران بستری
- فیزیوتراپی پس از مرخص شدن از بیمارستان
فیزیوتراپی در بیماران بستری
وضعیت نورولوژیکی حاد مانند سکته، آسیب نخاعی و یا ضربه مغزی معمولا برای درمان هر چه سریعتر به بیمارستان ارجاع داده میشود. بر اساس علائم و وضعیت فرد پزشک ممکن است درخواست فیزیوتراپی برای بیمار بستری را داشته باشد.
- بسته به وضعیت بیمار، فیزیوتراپی شخص می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تمرینات پسیو (بیمار نقش فعالی در آن ندارد) اندامها، چنانچه فرد قادر به حرکت دستها و پاهای خود نباشد.
- بستن اندام به وسیله گچ یا اسپلینت به منظور اطمینان از این که مفاصل دچار سفتی نشوند و نیز پوزیشن دادن مناسب به بیمار و اصلاح وضعیت او
- تمرینات در حالت خوابیده در تخت، به منظور کشش و تقویت عضلات
- تمرینات تنفسی و تمریناتی که سبب بهبود جریان خون میشوند به منظور جلوگیری از عوارض تنفسی و عروقی مانند عفونتهای مرتبط با قفسه سینه و نیز ترومبوز وریدهای عمقی
- موبیلیزاسیون (کمک به تحرک مفاصل): انجام فعالیتهایی نظیر بلند شدن، ایستادن و راه رفتن
- آموزش تمرینات و دستورالعملهای لازم به بیمار: مثلا این که چگونه به طور صحیح از عصا و یا ویلچر و سایر وسایل کمکی استفاده کند.
- تمرینات مناسب :تمریناتی برای تقویت و افزایش تحمل، هماهنگی بیشتر، تعادل و بالانس
فیزیوتراپی پس از مرخص شدن از بیمارستان
به دنبال ترخیص از بیمارستان فرد میتواند در یک کلینیک فیزیوتراپی به روند درمانی خود ادامه دهد.
فیزیوتراپی اعصاب شامل اعمال دستی که به وسیله فیزیوتراپیست اعمال میشود، تمرینات خاص و برنامه تمرینی تجویز شده در منزل میباشد.
بعضی از افراد با مشکلات سیستم عصبی نیاز به پشتیبانی بیشتر و مراقبت بیشتر و وسایل مخصوصی را دارند. فیزیوتراپیست میتواند بیمار و خوانواده او را برای مناسبترین سرویسها و وسایل مراقبتی ویژه راهنمایی کند.
منابع
Neurological Rehabilitation | Cedars-Sinai www.cedars-sinai.org › diseases-and-conditions
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)